با تصمیم اخیر کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا، ایران به عنوان عضو ناظر به آن پیوست، عضویت تهران در اوراسیا موقعیت اقتصادی و سیاسی ایران را در عرصه جهانی بهبود خواهد بخشید و تحریم‌های آمریکا علیه ایران را تا حدی خنثی می‌کند و اوراسیا هم با ظرفیت‌هایی نظیر گسترش بازار، امنیت انرژی و نفوذ ژئوپلیتیکی مواجه می‌شود.

قرقیزستان به عنوان کشور محصور در خشکی به دنبال ایجاد مرکز مشترک لجستیکی در بنادر جنوبی ایران است، این امر قطعا مزایای راهبردی برای این کشور در دسترسی به کشورهای خلیج فارس و جنوب شرق آسیا دارد.

تاریخچه همکاری‌های ترانزیتی میان سه کشور ایران، افغانستان و چین به دوران باستان بر می‌گردد؛ جاده ابریشم که از چین به اروپا می‌رسید، از طریق ایران و افغانستان فعلی عبور می‌کرد و به عنوان یکی از مهم‌ترین کریدورهای تجاری آن زمان شناخته می‌شد.

با فرض سهم متعارف ۱۰ درصدی از ارزش کالا برای ترانزیت و حمل‌ونقل، بازار ۲۷۵ میلیون دلاری در اختیار ایران قرار خواهد گرفت و به واسطه آن چندین شغل در حوزه‌های مرتبط و در پی آن توسعه اقتصادی نوار شرقی کشور بر مبنای درآمد ارزی حاصل خواهد شد. 

آمارهای وزارت بازرگانی پاکستان نشان می‌دهد که واردات این کشور از ایران در ۱۰ ماهه نخست سال جاری میلادی با رشد ۲۰ درصدی به ۸۶۸ میلیون دلار رسیده است. 

از بین اعضای گروه D۸، کشورهایی با اندازه اقتصاد و تجارت کوچکتر نظیر مصر، پاکستان و ایران با کشورهای همسایه خود، روابط تجاری  موثرتری دارند.

با وجود افزایش تجارت میان ایران و آلمان، تراز این مبادلات به نفع آلمان تغییر کرده؛ در حالی که صادرات ایران کاهش یافته، صادرات آلمان به ایران با رشد همراه بوده است.

ترکیه و ایران حرکت در راستای تقویت تجارت دوجانبه خود را آغاز کرده‌اند که هدف آن دست‌یابی به رقم بلندپروازانه ۳۰ میلیارد دلاری در سال است.

با وجود تنش‌های گاه و بیگاه گذشته، تحولات اخیر نشان از ظرفیت‌های بالقوه برای نزدیکی و تعامل بیشتر میان دو کشور دارد. در این سلسله‌یادداشت، پس از بررسی ابعاد سیاسی و فرهنگی و اقتصادی ارتباط میان دو کشور، ظرفیت‌ها و ابتکاراتی را که می‌تواند دوطرف را به یکدیگر نزدیک کند، برخواهیم شمرد.

با اولویت‌دادن به اقدامات اعتمادساز، توسعه همکاری‌های اقتصادی، تثبیت ثبات منطقه‌ای و ارتقای دیپلماسی فرهنگی، دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان می‌توانند آینده‌ای پایدار و مرفه‌تر برای مردم خود رقم بزنند و زمینه‌ساز صلح و امنیت در قفقاز جنوبی شوند.